หน้า 2

    ชิรวัฒน์ นิจเนตร (2528 : 2) กล่าวว่า ชุมชน คือ หน่วยทางสังคมขนาดหนึ่งซึ่งประกอบด้วยสมาชิกที่เป็นกลุ่มก้อนอาศัยอยู่ในอาณาบริเวณเดียวกัน มีประวัติความเป็นมาและสภาพความเป็นอยู่คล้ายคลึงกัน มีความรู้สึกนึกคิดและผลประโยชน์ร่วมกัน ตลอดจนสามารถตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของสมาชิกส่วนใหญ่ได้ ชุมชนย่อมหมายถึงแหล่งที่มีคนมาอยู่รวมกันมาก ๆ แตกต่างกันด้วย วัย ความรู้ ทักษะ ความสามารถ เพศ อาชีพ และกลุ่มผลประโยชน์ต่าง ๆ

    อุทัย หิรัญโต (2552 : 8) มีความเห็นว่า ชุมชนหรือชุมนุมชน หมายถึง กลุ่มชนกลุ่มหนึ่งที่มีภูมิลำเนาอยู่ในเขตภูมิศาสตร์แห่งใดแห่งหนึ่งที่แน่นอน มีผลประโยชน์ใหญ่ร่วมกันมีแนวพฤติกรรมเป็นอย่างเดียวกันทั้งด้านภาษา ขนบธรรมเนียม ประเพณี หรือมีวัฒนธรรมร่มกัน

    สุวิทย์ ยิ่งวรพันธุ์ ได้ให้คำนิยามว่า “ชุมชน” หมายถึง กลุ่มชนที่อยู่รวมกันโดยมีความรู้สึกผูกพันกัน เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน จะโดยอาศัยหลักผูกพันธ์ในทางเชื้อชาติ เผ่าพันธุ์ ศาสนาเดียวกันก็ตามที่ทำให้แต่ละบุคคลมีความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคมนั้น

    พัฒน์ บุณยรัตพันธุ์ ได้อธิบายความหมายของ “ชุมชน” ดังนี้

1.  ความหมายทั่วไปของ “ชุมชน”

     ตามความรู้สึกของบุคคลธรรมดานั้น “ชุมชน” ก็คือที่ที่เขาตั้งบ้านเรือนอาศัยหรือสถานที่ที่เขาทำงานอยู่ ชุมชนจะเป็นแหล่งที่มีบ้านเรือน ร้านค้าตั้งรวมกันอยู่ อาจจะมีโรงงาน สถานที่ราชการ มีถนนหนทางหรือลำน้ำไหลผ่าน เป็นต้น พูดอีกนัยหนึ่งตามความรู้สึกนึกคิดของคนทั่วไปแล้ว เขามักจะเหมาทึกทักเอาว่า เขานั้นรู้ดีว่า ชุมชนของคนนั้น ได้แก่ สถานที่บริเวณแห่งหนึ่ง ซึ่งมีชื่อเฉพาะที่คุ้นเคยเป็นพิเศษ ไม่ว่าอาณาบริเวณสถานที่นั้นจะเป็นละแวกบ้าน หมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด หรือแม้กระทั่งประเทศ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับทรรศนะเกี่ยวกับชุมชนของบุคคลนั้นแคบหรือกว้างเพียงใด

 วนิดา สุทธิสมบูรณ์.การศึกษากับการพัฒนาชุมชน.กรุงเทพมหานคร.สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.2541